Rugpijn: oorzaken, symptomen en pijnverlichting
Als je ooit rugpijn hebt gehad, ben je op de 'juiste' plaats. Rugpijn, vooral lagerugpijn, is een van de meest voorkomende oorzaken van lichamelijke pijn.
Rugpijn is wereldwijd zelfs de belangrijkste oorzaak van invaliditeit.1 92 % van de mensen heeft op een bepaald moment rugpijn.2 Nog eens 10 % van de mensen beschrijft lagerugpijn als de pijn waar ze het vaakst last van hebben.3
Het is moeilijk om volledig te kunnen bevatten hoezeer je rug een rol speelt in zowat elke beweging. Tot je rugpijn hebt natuurlijk. Dan begrijp je het! Hier overlopen we de verschillende soorten rugpijn, de oorzaken ervan en wat je kunt doen om de rugpijn te helpen verlichten.
| Cervicaal |
Pijn in de nekwervels |
| Thoracaal |
Pijn in de bovenrug |
| Lumbaal |
Pijn in de onderrug |
| Sacraal of ter hoogte van het staartbeentje |
Pijn in de onderste ruggenwervels, in de zone tussen je heupen (sacraal) of pijn in je staartbeentje |
Mogelijke symptomen en tekenen bij rugpijn zijn:
- Gevoeligheid
- Stijfheid
- Tintelingen
- Niet in staat zijn rechtop te staan zonder pijn
- Afname van het zijdelingse bewegingsbereik
- Niet in staat zijn de rug te buigen
Wanneer moet je een arts raadplegen bij rugpijn?
Goed nieuws! In de meeste gevallen verdwijnt rugpijn vanzelf als je je verzorgt en rust neemt. Dit kan een paar weken duren. Als je rugpijn na enkele weken toch niet verbetert, moet je een arts raadplegen.
Verder moet je rekening houden met een aantal belangrijke rugpijnsymptomen. Rugpijn kan een teken zijn van een onderliggende medische aandoening die aandacht vereist.
Maak een afspraak met een gezondheidszorgbeoefenaar voor een onderzoek als je rugpijn:
- Ernstig is en niet verbetert met rust.
- Uitstraalt naar een of beide benen, vooral als de pijn verder gaat dan de knie.
- Zwakte, gevoelloosheid of tintelingen in een of beide benen veroorzaakt.
- Gepaard gaat met onverklaarbaar gewichtsverlies.
- Gepaard gaat met koorts.
Raadpleeg onmiddellijk een arts als je rugpijn gepaard gaat met:
- Nieuwe darm- of blaasproblemen
- Koorts
Het kan best lastig zijn om de oorzaak van rugpijn te achterhalen. Er zijn namelijk veel mogelijke oorzaken. Denk maar aan de ontelbare manieren waarop we onze rug gebruiken. Dat betekent dat er ook oneindig veel manieren zijn om hem te bezeren. Maar rugpijn is vaak het resultaat van een oorzaak die niet gemakkelijk kan worden getest met beeldvormingsonderzoek of laboratoriumtests.4 In 85 % van de gevallen wordt er geen oorzaak voor de rugpijn gevonden.5
Om de oorzaak van rugpijn te begrijpen, praat je best met een arts of specialist. Er zijn namelijk veel verschillende oorzaken. Een mogelijke oorzaak van rugpijn is spierspanning – of zelfs te lang zitten of liggen.
Verkrampte spieren zijn een van de belangrijkste oorzaken van rugpijn.6 Dat kan het gevolg zijn van het optillen van een zwaar voorwerp, een zware training, het dragen van een zware schoudertas of zelfs van je gewoon even te draaien (auwch! We haten het als dat gebeurt!). Alleszins hebben veel mensen op een bepaald moment last van gespannen rugspieren.
Oorzaken van rugpijn op het werk
Als je werk de volgende taken omvat en als die niet correct worden uitgevoerd, kun je last krijgen van rugpijn:
- Op de verkeerde manier tillen, dragen, duwen of trekken.
- Gedurende lange periodes zitten of rijden zonder pauze.
- Gedurende lange periodes staan of buigen.
Dagelijkse activiteiten die rugpijn kunnen veroorzaken
Rugpijn kan uitgelokt worden door dagelijkse activiteiten, zoals:
- Slecht buigen
- Op de verkeerde manier tillen, dragen, duwen of trekken
- In de zetel hangen
- Gedurende lange periodes staan of buigen
- Draaien
- Overstretchen
- Gedurende lange periodes zitten of rijden zonder pauze
Rugpijn voorkomen
Preventie vereist dus vooral gedragsveranderingen in ons dagelijkse leven. De preventie van rugpijn kan samengevat worden in twee woorden: beweeg juist!
Juist bewegen kan worden onderverdeeld in vier grote principes: juist tillen, juist staan, juist zitten en juist slapen.
Juist tillen
Til zo weinig mogelijk. Maar als het toch moet, til dan met je benen en niet met je rug. Hiervoor ga je door de knieën en hurk je om een voorwerp op te rapen in plaats van te buigen ter hoogte van je taille.
Juist staan
Wanneer je rechtop staat, moet je je voeten een heupbreedte uit elkaar zetten om jezelf een stevige basis voor je lichaamsgewicht te geven. Houd je heupen recht in plaats van te leunen op één heup. Rol je schouders naar achteren zodat je geen kromme rug krijgt.
Juist zitten
Een goede houding wanneer je rechtop staat en zit, helpt zowel lage- als hogerugpijn te voorkomen. Het is verleidelijk om voorover te buigen om naar het scherm van je computer/telefoon/tablet te kijken. Maar doe het toch maar niet. Houd je schermen op ooghoogte zodat je je houding niet moet aanpassen om ze te zien. Je voeten uit elkaar zetten, kan ook een stevige basis geven om je ruggengraat recht te houden.
Juist slapen
Slapen op een ondersteunende matras kan een wereld van verschil maken als je rugpijn hebt. Als je overdag een inspanning levert om een goede houding aan te nemen, dan is het zinloos om te slapen op een matras waarop je rug doorhangt en in alle richtingen plooit. In professionele winkels helpen specialisten je verder. Zij kiezen een matras die afgestemd is op je slaapstijl. Het maakt namelijk een verschil of je slaapt op je zij, rug of buik. Ook het soort kussen dat je gebruikt, kan een invloed hebben op hoe je rug en nek de volgende ochtend aanvoelen.
Eenvoudig, niet? Maar wacht even. Er is nog meer. Naast de basistips die je hierboven vindt, zijn er nog een aantal manieren om rugpijn te voorkomen. Maar maak je geen zorgen. De volgende tips tegen rugpijn zijn ook best eenvoudig. Belangrijk om rugpijn te voorkomen en ook te verlichten:
- Een gezond gewicht behouden.
Extra kilo's zetten je houding onder druk, waardoor je rugspieren onder spanning komen te staan. Overgewicht is ook een oorzaak van ischiaspijn. Een gezond gewicht behouden, kan je pijn doen afnemen. - Blijf sterk.
Je spieren versterken – vooral de kernspieren in je buik en rug – kunnen rugpijn in grote mate voorkomen. - Blijf soepel.
Stretchen kan je rugspieren los en warm houden. Ze zijn dan minder gevoelig voor spanningen en letsels. Soepelheid in je heupen kan je bekken in de juiste houding houden en pijn voorkomen.7 Lees over stretchen en oefeningen bij rugpijn, specifiek gericht op hogerugpijn of lagerugpijn. Op deze manier kun je een gerichte stretchroutine samenstellen, afgestemd op je behoeften. - Stop met roken.
Roken heeft veel negatieve effecten op de gezondheid. Maar het is ook een risicofactor voor rugpijn.8 Studies hebben aangetoond dat de prevalentie van rugpijn hoger ligt bij mensen die zijn blootgesteld aan sigarettenrook.9 We weten dat stoppen moeilijk kan zijn.10 Het kan helpen om contact hiervoor op te nemen met een gezondheidszorgbeoefenaar. - Draag de juiste schoenen.
Ondersteuning begint bij een goede basis. De schoenen die je draagt hebben een grote impact op je rug. Draag schoenen die een goede ondersteuning geven. Vermijd hoge hakken zo veel mogelijk. - Ontspannen
Je emotionele welzijn kan een invloed hebben op rugpijn.11 Stress, angst en zelfs depressie kunnen rugspanning veroorzaken. Dus? Relax, leg je voeten omhoog en zorg voor jezelf.
Hulp voor je spier- en gewrichtspijn
Het komt zelden voor dat de pijn zuiver lichamelijk is, en medicatie alleen is niet altijd voldoende om de pijn te verlichten. Voltaren kan je helpen je pijn beter te beheersen.
