Pijnbestrijding en gewichtsbeheersing
Morgen ga ik op dieet! We hebben het allemaal wel eens gezegd, vooral na een heerlijk weekend met een lekker diner in familiekring. Maar gewichtsbeheersing is extra belangrijk voor mensen met aandoeningen zoals artrose of musculoskeletale pijn.
Focussen op gewichtsbeheersing door een aanpassing van de levensstijl is belangrijk om te kunnen genieten van de pijnverlichtende effecten van een gezond gewicht. Het gaat namelijk niet om hoeveel we eten, ...maar vooral om wát we eten. Dat kan het verschil maken.
We worden allemaal zwaarder. Maar dat kan ook betekenen: meer pijn. Onze voeding is veranderd sinds de tijd van onze grootouders. Nu beschikken we over veel meer bewerkt voedsel, dat minder voedingsstoffen en meer zout en vet bevat.
We leiden ook veel meer een sedentair leven dan de vorige generaties. We verbranden dus ook minder calorieën. Daarom is gewichtsbeheersing steeds moeilijker. In 2018 had bijna de helft (49 %) van de volwassen bevolking van 18 jaar en ouder overgewicht (BMI ≥ 25) en was 16 % zwaarlijvig (BMI ≥ 30) op basis van zelfgerapporteerde lengte en gewicht uit de Belgische gezondheidsenquête.1 Hierdoor is musculoskeletale en gewrichtspijn door artrose moeilijker te behandelen.2
Wat is het verband tussen gewicht en artrose?
Het verband tussen gewicht en pijn als gevolg van artrose is een beetje zoals de situatie van de kip en het ei. Er is een sterk verband tussen obesitas en pijn,3,4 maar het is onduidelijk wat de oorzaak en wat het gevolg is.
Uiteraard kan pijn ertoe leiden dat we ons terugtrekken uit activiteiten waar we ooit van hielden en dat we meer sedentair gaan leven. Minder bewegen kan voor sommigen onder ons gewichtstoename betekenen. In dit scenario veroorzaakt de pijn de gewichtstoename.
Anderzijds heeft overgewicht ook fysiologische effecten. Overtollige kilo's meesleuren, belast ons lichaam. Dit kan musculoskeletale pijn veroorzaken. Heuppijn, enkelpijn of kniepijn: op termijn eist overgewicht zijn tol. Artsen stelden een hogere prevalentie van nek-, rug-, heup- en kniepijn vast bij obese patiënten.5
Rugpijn als gevolg van gewichtstoename komt vaak voor.6 Een dikke buik verstoort onze houding: onze buik puilt uit, wat de onderrug kan belasten. Het resultaat: rugpijn als gevolg van overgewicht.
Onze gewrichten zijn bijzonder gevoelig voor overgewicht. Kan overgewicht dan artrose veroorzaken? Het blijft een vraag of je gewicht rechtstreeks artrose veroorzaakt. Er lijkt echter wel een verband te zijn tussen overgewicht en artrose. Overgewicht is een risicofactor voor artrose.
Wie overgewicht heeft, ...draagt extra vetreserves met zich mee. Lichaamsvet scheidt chemische stoffen – cytokines en chemokines – af in de bloedbaan.7 Deze chemische stoffen versterken ontsteking in het lichaam. Dat kan een invloed hebben op de bloeddruk, de cholesterol en de resistentie van insuline. Ontsteking in het lichaam kan ook bijdragen aan lichamelijke pijn.
Hoe kan gewichtsbeheersing helpen bij pijn?
We kennen allemaal de gezondheidsvoordelen van gewicht verliezen, als we overgewicht hebben. Hieronder lees je over de voordelen van gewichtsverlies in de context van pijnverlichting:
Minder ontsteking
Minder mechanische stress op ons lichaam
Bijkomende voordelen van gewichtsverlies zijn dat je weer plezier vindt in bewegen en dat je levenskwaliteit verbetert. Gewicht verliezen, kan betekenen dat je activiteiten die je had laten vallen, hervat. Gewichtsverlies kan ook andere gezondheids-indicatoren verbeteren, zoals de bloeddruk, de insulineconcentraties, de cholesterol en de slaapkwaliteit.
Sommige onderzoeken suggereren dat voeding en een dieet kunnen helpen bij pijnverlichting. Er wordt steeds meer onderzoek gedaan om te achterhalen of er voedingsmiddelen zijn die ontsteking helpen te verminderen (lees: mogelijk pijn kunnen verlichten!).
Er zijn bijvoorbeeld studies die uitwijzen dat bepaalde voedingsmiddelen, kruiden en specerijen ontsteking in ons lichaam kunnen helpen te verminderen. En dat is belangrijk voor pijnverlichting.
Veel ontstekingsremmende voedingsmiddelen consumeren – die kunnen helpen bij pijnverlichting – zal ons waarschijnlijk gewicht helpen te verliezen. Laten we eerlijk zijn. Een gezond menu met voedingsmiddelen vol voedingsstoffen en gezonde vetten kan niet alleen ontsteking in ons lichaam helpen te verminderen. Het kan ons er ook weer slanker en fit doen uitzien.
Rugpijn, gewrichtspijn, reumatoïde artritis, fibromyalgie en artrose worden allemaal beïnvloed door wat we eten.9 Raadpleeg je arts en diëtist voor een holistische aanpak van deze aandoeningen. In veel gevallen zijn geneesmiddelen op voorschrift nodig, net als fysiotherapie, psychologische begeleiding en gedragsveranderingen, specifieke voedselbeperkingen -of advies. Lees altijd de bijsluiter van geneesmiddelen en producten voor pijnbestrijding voordat je ze gebruikt.
Als je last hebt van heuppijn, enkelpijn of kniepijn als gevolg van overgewicht heb je mogelijk artrose. Dan maak je best een afspraak bij je arts voor een diagnose en om meer te weten te komen over deze symptomen. Gewichtsbeheersing kan in dit geval heel nuttig zijn. Zelfs een paar kilogram verliezen, kan kniepijn bijvoorbeeld aanzienlijk doen afnemen.10
Tips voor gewichtsbeheersing
Als je geïnteresseerd bent in gewichtsbeheersing met het oog op pijnverlichting, moet je eerst wat bijleren over hoe je gewicht kunt verliezen.
De bestanddelen van voeding kunnen een verregaand effect op ons lichaam hebben. Met het oog op pijnverlichting gaat het niet altijd alleen maar over gewichtsverlies. Vooral de manier waarop je gewicht verliest, heeft een grote impact.
Hieronder vind je onze tips in verband met gewichtsbeheersing gericht op pijnverlichting. Hang ze op je koelkast. Schrijf ze op in een boekje. Houd ze in je achterhoofd als je een boodschappenlijstje maakt.
- Denk aan ontstekingsremmende voeding als je je weekmenu samenstelt.
Er bestaat discussie over de vraag of bepaalde voedingsmiddelen, kruiden en specerijen ontsteking in ons lichaam kunnen helpen te verminderen. Sommige onderzoeken suggereren dat voedingsmiddelen die rijk zijn aan omega-3-vetzuren (zoals vergine olijfolie1, walnoten, vlaszaad, vette vis, of kurkuma1) een rol spelen in het verminderen van ontsteking. Raadpleeg je arts voor meer informatie. - Beweeg – doe wat je kunt!
We begrijpen dat bewegen een uitdaging kan zijn als je pijn hebt. Maar doe wat je kunt! Dat kan een wandelingetje zijn. Of wat huishoudelijke klusjes afwerken. Zwemmen is een fantastische optie met weinig impact om wat calorieën te verbranden. Extra bonus: het is een work-out voor het hele lichaam. Begin met wat eenvoudige oefeningen die je thuis kunt doen.
- Blijf aanpassen tot je de juiste portie op je bord hebt
Als je vaak last hebt van pijn heb je waarschijnlijk je levensstijl daaraan aangepast. Vaak betekent dat dat je minder beweegt en dus dagelijks minder calorieën verbrandt. Een gezond gewicht behouden, betekent soms een kleinere portie op je bord dan diegene waaraan je gewend was voordat je pijn had. - Sla geen maaltijden over!
Je lichaam werkt het best als het regelmatig en op voorspelbare tijdstippen brandstof krijgt. Bovendien hoef je je helemaal niet te voelen alsof je gestraft bent en dus zonder eten naar bed moet! (Of niet kunt ontbijten ...) Voed je lichaam, en je geest. Als je intermitterend vasten of andere vormen van vasten overweegt, raadpleeg dan eerst je arts. - Plan je maaltijden vooraf.
Maak eten leuk en iets om van te genieten. Door maaltijden vooraf te plannen, voel je je misschien vrijer om nieuwe recepten uit te proberen en in de keuken te experimenteren met dingen die je nog nooit geprobeerd hebt. Vooraf weten wat je gaat eten, kan ook helpen te weerstaan aan de verleiding om naar iets snels en gemakkelijks te grijpen. Snel en gemakkelijk betekent namelijk vaak: zout, zoet of vet. Met andere woorden – het is niet ideaal.
- Drink veel water.
Gehydrateerd blijven is een belangrijk element van gewichtsverlies en wordt vaak over het hoofd gezien. Water drinken, kan het hunkeren naar voedsel doen afnemen. Het kan ook de zwelling in je lichaam verminderen. - Betrek een vriend bij het proces.
Een ondersteunend netwerk is zo belangrijk om te kunnen volhouden. Vertel een vriend of vriendin over je nieuwe eetgewoonten. Hij of zij kan je helpen vol te houden door regelmatig even binnen te springen of zelfs met je mee te doen. - Onthoud – consistentie is belangrijker dan perfectie.
Als je een foutje maakt, laat je dan niet ontmoedigen. Herpak je gewoon. Het is belangrijker dat je consistent je nieuwe eetgewoonten volhoudt dan dat je dat altijd perfect doet. Wees lief voor jezelf. Je doet het fantastisch!
- Beweeg met plezier.
Naarmate je je gewicht onder controle krijgt, zul je misschien ontdekken dat je pijn afneemt en dat je weer kunt deelnemen aan die stimulerende, opwekkende, bevredigende activiteiten die je ooit zo koesterde. Zoals een wandeling in de natuur naar een leuk plekje om samen met je vriend of vriendin naar de zonsondergang te kijken. Herontdek het plezier van bewegen.
Ontdek Voltaren Emulgel geneesmiddelen voor spier- en/of gewrichtspijn door ontsteking
Je wilt weer vrij kunnen bewegen? Test ons assortiment Voltaren Emulgel voor een doeltreffende verlichting van spier- en gewrichtspijn bij ontsteking, die lichamelijke pijn bij de bron aanpakt. Zoek uit welk geneesmiddel het best bij jou past.
De verschillende soorten spier- en gewrichtspijn
Ontdek alles over de oorzaken en symptomen van verschillende soorten spier- en/of gewrichtspijn, zodat je de activiteiten die je leuk vindt terug kan oppakken.
